Stránka:bw-tom9.djvu/38

Leśny Almanach kultur. Wkład Indian - pierwotnych Amerykanów dla ludzkości jest bezmierny: produkty rolne, architektura, ubieranie, rzemiosła, literatura, sztuka lekarska, muzyka, nazwy miejscowe i transport. Przy pomocy języka gestów potrafili natychmiast porozumieć się z ludźmi, mówiacymi odmiennymi językami. [nne narody stale jeszcze poszukują podobnego systemu. W przeciwieństwie do ogólnej opinii byli to Europejczycy, którzy zostali zmuszeni do upokorzenia się i stłumienia swojej zarozumiałości, ponieważ w toku wzajemnych pertraktacji zgadzali się na zwyczaje Indian. Etykieta Indian miała przewagę i stanowiła sposób postępowania w ciągu rokowań, Europejczycy przejęli nawet ich styl retoryczny. Dochowane cytaty z tych cza- sów do dziś świadczą o zdolnościach Indian, wykazanych przy negocjacjach, w retoryce i dyplomacji, porównywalnych z tym, co znane jest ogólnie z poli- tycznej historii. Zauważmy na przykład, iż północnoamerykańscy Indianie są prawdopodobnie jedynymi autochtonami na wszystkich kontynentach, którzy wynegocjowali sobie od zdobywców przywileje i opłaty za zabrane terytoria. Problemy powstałe przy pozyskiwaniu dóbr indiańskich, nie były spowodo- wane brakiem handlowych zdolności Indian, lecz tkwiły w niechęci Europej- czyków, później Euroamerykanów do dotrzymywania warunków umów. Z. biegiem czasu popadli Indianie w następne trudności w związku ze wzrostem białej populacji i zmniejszeniem populacji własnej, co wynikało z niedostate- cznej odporności na choroby i przywary, którymi zarazili ich biali - na przykład ospę, mordy i uprzedzenia. Ponadto byli osłabieni i zdziesiątkowani przymu- sowymi wysiedleniami do pustych regionów, gdzie wyczerpała się wszystka energia szczepów już przez samo dążenie do uczynienia ziemi mieszkalną. W ciągu tego fatalnego okresu w historii Indian ich siła moralna i duchowa promieniowała z tradycyjnych wartości, na których bazowała ich filozofia. Niektóre z resztek wspaniałych i dotąd nietkniętych obszarów Ameryki Północ- nej znajdują się akurat w rezerwatach Indian. Tubylczy Amerykanie udowod- nili wyraźnie, że ich filozofia jest filozofią współczesności i przyszłych pokoleń. Old Kap: „Leśnym śladem” 36