Stránka:bw-tom9.djvu/100

Leśny Almanach i po tylu latach napełniają entuzjazmem — chyba również dla tego, że na tych miejscach stoją dziś miasta i fabryki. Jedynym zajęciem Cooper'a nie były wszak tylko gry i zabawy. Uczęszczał do wiejskiej szkoły, później został wysłany na wychowanie do Albany, stolicy stanu Nowy Jork, i do Yale collegeu w New Haven w stanie Connecticut. Rygorystycz- na dyscyplina, która tam panowała nie przypadła do gustu chłopakowi, który wy- rastał w zupełnie odmiennych warunkach. Po jakimś swawolnym czynie zmuszo- ny był uczelnię opuścić i ojciec zdecydował, że będzie z niego marynarz. W ten sposób w 1806 roku Cooper znajduje się na statku, płynącym do Anglii i połu- dniowej Ameryki. Odbył swoje „zielone lata” na morzu, pewien czas służył na je- ziorach Champlain i Ontario, lecz jego żeglarska droga wkrótce skończyła się. W I81I roku ożenił się i osiedlił na majątku ziemskim swojej żony. Po kilku latach spokojnego życia z zupełnie przypadkowej inicjatywy stał się z ziemianina powieściopisarzem, chcąc dowieść swojej żonie, że potrafiłby napi- sać równie dobrą /czy chyba równie złą/ powieść towarzyską, jaką była ta, którą akurat żonie odczytywał. Dowiódł tego. Jego drugie dzieło rozsławiło go już w kraju i za granicą. Była to powieść pt. Szpieg /The Spy/ wydana w 1821 roku. Amerykańskie poczucie godności narodowej, rosnące z rozwojem gospodarczym ziemi, domagało się literatury, która mogłaby stanowić przeciwieństwo powieści angielskich, zwłaszcza wtedy bardzo popularnych dzieł autora powieści Waltera Scotta. Dlatego ta księga, której temat wzięty jest z amerykańskich dziejów, spo- tkała się w Stanach Zjednoczonych z wielkim sukcesem. W ciągu kilku lat napisał Cooper wiele książek, gorszych i lepszych. Najbar- dziej godny pamięci czytelników jest pięcioksiąg indiański: Pionierzy /The Pioneers, 1823/, Ostatni Mohikanin /The Last of Mohicans, 1826/, Preria /Prairie, 1827/, Tropiciel śladów /The Pathfinder, 1840/ i Pogromca zwierząt /The Deer- slayer, 1841/, który jest połączony centralną postacią „zalesiaka” — trapera Skórzana Pończocha. Pięcioksiąg stał się czymś w rodzaju epopei początków amerykańskiego życia białych. Po raz pierwszy została do literatury wprowadzona puszcza 1 preria, ciężkie i mozolne życie pionierów walczących z Indianami. Cooper przedstawił w sposób mistrzowski naturalne piękno swojej ojczyzny. uwiecznił wrażenie, którym działało na przybywających osadników spojrzenie na bezgraniczne, falujące morze liściastych lasów amerykańskiego środkowego Zachodu. W swoich dziełach przedstawił czar dzikiej przyrody, która wszak była stale wypierana przez postępującą cywilizację. Skórzana Pończocha był też bohaterem naszych dziadków i ojców a jego przygody będą z zainteresowaniem śledzić i następne generacje. James Fenimore Cooper zmarł 14 września 1851 98