Milan Klimánek - Wayseeker
Milan Klimánek - Wayseeker (⁕ 4. ledna 1922, Slezská Ostrava – † 30. září 2006, Katowice, PL) Niestrudzony tłumacz i propagator ruchu puszczańskiego wśród polskiej młodzieży. Wraz ze swoją drugą żoną, panią Jadwigą Sosnkowską-Klimánek, założył w Katowicach wydawnictwo Biblioteczka Walden, w ramach którego wraz ze współpracownikami wydał szereg książek o tematyce puszczańskiej, przeznaczonych przede wszystkim dla polskich czytelników.
Pochodzący ze śląskiej Ostrawy lata młodzieńcze spędził w Dobrej u Frýdku. Wychowywał się pod silnym wpływem ojca, zapalonego turysty, członka ówczesnego klubu Radhošť i jednego z pionierów czeskiego narciarstwa w Beskidach. Czytanie książek Ernesta Thompsona Setona, Londona, Coopera, różnych dzienników podróżniczych i innej literatury z biblioteki ojca doprowadziło go do intymnego kontaktu z naturą i poznania idei puszczaństwa. Już w latach chłopięcych zapoznał się z adaptacją Miłosza Seiferta „Zwoju z kory brzozowej” pióra E. Th. Setona i jako samotnik podszedł do wykonywania czynów według działu „Księga orlich piór” tej książki. W latach licealnych opublikował także kilka swoich prób poetyckich, które czasami były publikowane w „Magazynie Studenckim” i „Mladém Ostravsku”.
Ze względu na warunki jego droga do puszczaństwa wiodła przez skauting. Był członkiem najpierw Korpusu Harcerskiego DTJ, a później Związku Młodych Skautów, gdzie był wilczykiem w oddziale śląskiej Ostrawy Josefa Liščara. Założył i poprowadził patrol wędrowników, który później przekształcił się w plemię wędrowników „Nietoperze”. W czasie II wojny światowej współpracował z armią czechosłowacką w ewakuacji ludności czeskiej z Cieszyńska, a w czasie okupacji świadczył usługi kurierskie dla śląskiego ruchu oporu. Mimo krytycznego czasu nie rozwiązał swojego plemienia i kontynuował pracę z młodzieżą. W czasie protektoratu był więziony przez Gestapo i wydalony ze wszystkich czeskich szkół. Za swoją działalność w Junáku podczas II wojny światowej otrzymał honorowy brązowy krzyż Junáka „Za Ojczyznę 1939-1945”.
Po wojnie jego plemię rozwinęło się w środowisko skautowe, które w latach 1945-1948 liczyło 3 gromady młodych skautów, watahę wilków i gromadę skutek. W Junáku przeżył gorzki okres likwidacji skautingu w latach 50., a także jego krótkotrwałą reaktywację na przełomie lat 60. i 70., kiedy był urzędnikiem organizacyjnym szkół leśnych przy śląskiej Radzie Okręgowej Junáka.
Jednak przez całe życie skłaniał się w stronę puszczaństwa. Ta początkowo niejasna idea, że rdzeniem Junáku jest puszczaństwo, przerodziła się w mocne przekonanie po ponownej likwidacji Junáka w połowie lat 70-tych. Nawiązał już kontakt z Mílą Vavrdą – Minehahą i z Liborem Pechą – Norkiem Samotářem. Jednak rozwój sytuacji politycznej uniemożliwił odbudowanie Ligi Leśnej Mądrości jako samodzielnej organizacji.
W latach 70. ożenił się po raz drugi, a po przejściu na emeryturę przeniósł się do Katowic ze swoją drugą żoną, panią Jadwigą Sosnowską. W 1989 roku zatrzymał się tu na stałe. Praktycznie natychmiast próbował odnowić kontakt z Mílą Vavrdą, który jednak nie żył już od kilku lat. Jego pisarstwo trafiło w ręce ludzi z odradzającej się LLM z siedzibą w czeskiej Pradze, a Milan Klimánek - Wayseeker został „strażnikiem” organizacji puszczańskiej dopiero wiele lat po swoim pierwszym spotkaniu z ideą ruchu, a nawet był jednym z pierwszych, którzy się zarejestrowali w odrodzonej LLM.
Ze względu na miejsce swojej pracy od początku zdawał sobie sprawę z trudności, ale także ze znaczenia swojej pozycji w polskim społeczeństwie. Mimo to zaczął aktywnie szerzyć ideę puszczaństwa, w sposób, który okazał się najbardziej odpowiedni dla jego możliwości fizycznych, ze względu na podeszły wiek. Wykorzystał swoje wieloletnie doświadczenie z pracy w organizacji skautowej i stopniowo zaczął tłumaczyć literaturę puszczańską na język polski.
Pierwszą nieśmiałą próbą był artykuł o E. T. Setonie, który ukazał się drukiem 4 listopada 1990 r. oraz polska wersja oświadczenia programowego LLM. Jednak aktem, który wystarczyłby do zapisania się w historii puszczaństwa w Polsce, było tłumaczenie Księgi Leśnej Mądrości (przekład M. Zapletal) liczba ok. 300 sztuk (jeszcze jedna reedycja została później wydana) "Nie wiem, może nasze spotkanie na przełomie 1991-92 miało wpływ na decyzję o rozpoczęciu publikowania, w każdym razie wtedy zaczęły się nasze regularne spotkania, które zostały przerwane dopiero na początku moich studiów w Brnie w 1998". Wraz z wydaniem Księgi Leśnej Mądrości rozpoczęła się owocna praca Biblioteczki „Walden”, której trzonem jest właśnie Milan Klimánek – Wayseeker (na zdjęciu po prawej) z żoną Jadwigą Sosnowską – Klimánek i nestorem polskiego puszczaństwa Tadeuszem Wyrwalskim, który jest autorem książki "Rozwój idei puszczańskiej 1902-1939".
Niestety mniej entuzjastycznie można mówić o stosunku czeskiej LLM do swojego samotnego członka. Od początkowego okresu, kiedy František Kožíšek - Biminiji był dyrektorem zarządzającym LLM, wzajemna komunikacja ze strony LLM zaczęła stopniowo stygnąć. Ostatecznie zakończyła się całkowitym milczeniem, który doprowadził Wayseekera do zakończenia członkostwa w LLM w 1996 roku.
Również w Polsce sytuacja nie była sprzyjająca. Pierwsza próba nawiązania kontaktu ze środowiskiem harcerskim ZHP nie powiodła się. Odmienne tło historyczne rozwoju organizacji harcerskiej (w przeciwieństwie do czeskiego Junaka nie była ona zmuszona do zakończenia swojej działalności, lecz stała się jedyną organizacją parasolową dla młodzieży) doprowadziła do podkreślenia paramilitarnego charakteru harcerstwa Baden-Powella i do swobodnego puszczaństwa, mimo cyklu 6 wykładów i dyskusji. Dopiero późniejsze rozluźnienie warunków umożliwiło bezproblemowe istnienie grup puszczańskich.
Z kilkuletnią przerwą można już powiedzieć, że „Zwój z kory brzozowej” wydawany w Polsce i inne nie mniej ważne publikacje Biblioteczki Walden miały pewien wpływ na odrodzenie idei mądrości leśnej - puszczaństwa ( od słowa "puszcza" - las) w Polsce, a obecnie są nieodzowną pomocą podczas pracy w jednostkach harcerskich z orientacją na puszczaństwo, czyli woodcraft.
