Stránka:boufall.djvu/16

Pokračování textu ze strany 15

… właściwościach współczesnego czło­wieka. Rozwój krytycyzmu pociągnął za sobą w sze­rokich masach osłabienie powagi rodzicielskiej, tem niebezpieczniejsze, że sami rodzice wahają się często co do zakresu i granic swojego autorytetu, przyczem wyższy naogół poziom wykształcenia młodego pokolenia im przedewszystkiem najbardziej impo­nuje. Względna łatwość zdobycia niezależności i samodzielności zarobkowej stosunkowo w młodym wie­ku wpływa w silnym na stopniu na wytworzenie charakterystycznej tendencyi współczesnej myśli ludz­kiej — dążności do indywidualności i samookreślenia.

Dążność ta, ujęta w karby dyscypliny społecznej, oznacza dzielność, energję, uczciwość, zapał do pracy i gotowość do poświęceń, natomiast nie zrówno­ważona uspołecznieniem i karnością wewnętrzną, przybrać może potworne formy anarchizmu i chuli­gaństwa. Lecz jeśli z niebezpieczeństwem obniżenia umysłowego rozwoju młodego pokolenia walczyć możemy skutecznie umiejętnem organizowaniem sieci szkół elementarnych i uzupełniających tudzież uni­wersytetów ludowych, to pamiętać należy, że spra­wność techniczna i kultura ducha stanowią wartości nie równorzędne, i że wielkie dzieło uspołecznienia przyszłych pokoleń jedynie tylko na pracy wśród młodzieży i przez młodzież w swoim czasię usku­tecznioną być może.

Jeden ze współczesnych pisarzy amerykańskich zrobił słuszną uwagę, że przymus zewnętrzny co do skuteczności swojej porówmać się nie da nigdy ..text pokračuje