Pokračování textu ze strany 181
… i wielkiej tęsknoty za zrozumieniem. Z tej tęsknoty rozwija się jednak siła, zdolna usunąć przepaść między światem zewnętrznym i własnym wewnętrz- nym. Jest to właśnie fantazja. Fantazja ta jest środkiem do rozszerzania Świata duchowego i równocześnie do kształtowania duszy. Życie fantazji ujawnia się zwłaszcza w przeżywaniu przyrody w jej środowisku naturalnym. Sam obraz przyrody wydaje się zmieniać wraz z naszym rozwojem wewnętrznym. Dziecko może żyć w przyrodzie i z przyrodą, ale jej jeszcze nie „przeżywa”. Uczuciowy do niej stosunek, który polega na wczuciu się, wytwarza się u młodego człowie- ka powoli i późno, nie dochodzi do reflektywnej jego świadomości lecz występu- je jako właściwy sposób przeżywania. Jeśli dziecko było jeszcze cząstką życia przyrody, to młody człowiek już się usamodzielnił. Nie żyje on już całkowicie w przyrodzie, lecz stara się do niej znowu powrócić i stać się zrozumiałym samemu sobie. Osiąga to przez projekcję siebie samego i swoich uczuć na zewnątrz, aby znów odnaleźć siebie w lustrzanym obrazie przyrody. Takie przeżywanie przyrody jest sentymentalne, czyli silnie subiektywizujące i tkwi głęboko w duszy. Stopień i subtelność młodzieńczego przeżywania przyrody są proporcjonalne do stopnia obudzonego bogactwa wewnętrznego.
Nowo rozbudzony w wieku młodzieńczym emocjonalny stosunek do przyrody ma silne zabarwienie metafizyczne. Wielkie osamotnienie, melancholia, tęsknota i intuicja religijna — to wszystko zbiega się w sercu przyrody, która zdaje się mieć zrozumienie dla takich nastrojów. Jest ona tylko tłem dla przeżyć wewnętrznych, co wynika z faktu, że gdy wnętrze jest puste, omdlałe, to i przyroda wydaje się nieczuła, odpychająca, obca, odległa i „nic nie mówiąca”.
Jeżeli dzisiaj fantazja nie uwidacznia się tak jawnie, to należy to przypisać bardzo silnym wpływom środków masowego przekazu i techniki, które spychają ją w innym kierunku i niekiedy tłumią. Fantazja, zwłaszcza u młodzieży pracują- cej, może ujawnić się obecnie tylko w czasie wolnym od zajęć zawodowych, czy też szkolnych. Nowoczesne przeżywanie przyrody nadaje się zatem mniej do budzenia tęsknoty za tajemniczością, czy też tęsknot metafizycznych a ogranicza się przeważnie tylko do samej rekreacji.
W jednej z ostatnich prac swego życia na temat „zagrożonej młodzieży naszych czasów”, wybitny psycholog niemiecki Eduard Spranger skarży się, że fantazja dzisiejszej młodzieży stała się jednostronna, powierzchowna i wskutek sytej nudy — bagnista. Za najpilniejsze zadanie dzisiejszej pedagogiki uważa oczyszczenie tej twórczej siły duchowej. Jest to również jedno z najważniejszych zadań wychowawczych Harcerstwa Leśnego.
