WOLNE HARCERSTWO W POLSCE.
Pewne objavy dadzą się zauwažyć w ruchu skautowym całego świata, w każdym kraju. Da się nawet przeprowadzić podział zrzeszeń harcerskich na pewne typy: Pfadfinderstwo: skauting zmilitaryzowany, nawet w formie, egoistyczny pod względem narodowościovym. Skauting Baden-Powellowski: unika militaryzmu formalnego, ale zorganizowany jest centralistycznie, sluży imperjalizmowi. Wszędzie jednak musi pojawić się reakcja przeciw takiemu pojmowaniu skautingu, a jej wyrazem jest: ruch Woodcraftu:
W Polsce przez dlugi czas udało się uniknąć rozłamów w ruchu harcerskim, a próba »czerwonego skautingu« w 1914 w Krakowie nie miała wielkiego powodzenia. Mimo podziału Polski na 3 zabory, rosyjski, austrjacki i niemiecki, ruch harcerski tworzył jedna całość ideową i ma bardzo wiełkie zaslugi w walce narodu polskiego z przemocą carską i cesarską.
Dopiero po ukonczeniu wojny zaczęly się coraz silniej przejawiać w harcerstwie, które utworzyło »Związek Harcerstwa Polskiego«, tendencje sprzeczne z naturalnemi potrzebami młodzieźy. Harcerstwo zaczęło przybierać charakter organizacji scentralizowanej i formalistycznej, zatracało charakter ruchu młodzieźy, poczał się wkradać militaryzm, a w kwestji stosunku do innych narodów, do »wszechludzkiej gromady« zaimowało stanowisko egoistyczne.
Przeciwko temu budzila się reakcja, coraz silniejsza. Ruch ten zwany jest »Wolnem Harcerstwem«, i nie zmierza do tworzenia nowej organizacji harcerskiej, lecz – w miarę możności — do przetworzenia i ulepszenia zrzeszenia juź istniejącego. Powstał on zupełnie niezaleźnie i bez wiedzy o podobnym kierunku w innych krajach; pierwsze wiadomości o ruchu Woodcraft otrzymaliśmy przed ½ rokiem. Wolne Harcerstvo sprawilo, iž w harcerstwie polskiem dokonał się juź pewien zwrot ku decentralizacji, osłabenie militaryzmu, życiu leśnemu. A toli nie zgadzamy się jeszcze, o ile chodzi o stosunki międzynarodowe o stosunek do klasy pracującej itd.
Wolne Harcerstvo wydaje od 1. XI. 1921 swe własne pismo »Płomienie« w Krakowie, które stalo się sztandarem tego nowego ruchu. Oprócz tego powstalo kilka czasopisu prowincjonalnych o podobnym charakterze. Nadto wydaliśmy szereg broszur, przedewszystkiem 6 »Listów do Starszych Harcerzy«, poświęnconych zagadnieniom ideowym i programowym.
Wolne Harcerstvo opiera cały ruch harcerski na życiu wśród przyrody, w lasach i polach, wzorowanem na życiu Indjan lub Słowian. Opowiada się precziw wszelkiej formalistyce, centralizmowi i militaryzmowi, i dąźy do jak największego rozwoju ruchu młodzieźy i swobodnego życia młodzieźy. W stosunkach miedzynarodowych, opowiada się za bezwzględnem braterstwem narodów, opartem na zasadach sprawiedliwości politycznej i socjalnej. Zwraca uwagę młodzieźy na kwestje społeczne, a działając glównie wśród młodzieźy inteligenckiej, wskazuje jej konieczność współpracy z młodzieźą robotniczą i chłopską.
Jedną z najtrudniejszych jest w Polsce kwestja narodowościowa. I tu dąźymy do wzpółpracy z demokratyczną młodzieźą innych narodowości w Polsce, czego nie chce podjąć szowinistyczny »Związek Harcerstwa Polskiego«. Utrzymujemy przyjasne stosunki z hacerzami polskimi pochodzenia źydowskiego (Stowarzyszenie »Harcerz Polski« w Lodzi.), z skautami źydowskimi (»Haszomer Hacair« w Polsce) i z rewolucyjną młodzieźą niemiecką (Arbeitsamt der Jugendbewegung in Polen). Równiež utrzymujemy stosunki z skautami ukraińskimi w Polsce (Ukraińskij Plastowyj Uład), ale ci są przewaźnie szowinistycznie nastrojeni. W ten więc sposób staramy sie realisować zasade miedzynarodowego bratrstwa skautowego.
Ruch nasz wzbudził źywy odgłos, około 60 pism notowalo nasze czasopismo i nasz ruch. »Związek Harcerstwa Polskiego« wydał okólnik, zakazujący swym harcerzom kolportowania naszego pisma. Zjazd Wolnego Harcerstva w Machocicach pod Kielcami w dn. 29.–30. VI. 1922, na który zaprosiłiśmy i czlonków Naczelnictwa ZHP, wykazał wyroźni reźni w poglądach.
Jace juź wspomniałem, harcerstwo polskie skupia niemal wyłącznie młodzieź szkołną, inteligencką. Obecnie przystępujemy do tworzenia »Harcerstwa Socjalistycznego« wśród młodzieźy robotniczej.
Wszystkim czeskim zalesakom serdeczne pozdrowienia!
Kraków. 1. 1. 1923.
Otiskujeme v originále, poněvadž každý Čech polštině snadno porozumí a je to v zájmu slovanské vzájemnosti, abychom se snažili rozuměti si.
I v Polsku brzdí krásnou myšlenku skautingu Svaz podobný našemu a bratří naši tam mají už také dost trpkých zkušeností. Ale my se radujeme, že svítá!
