Pokračování textu ze strany 15
… właściwościach współczesnego człowieka. Rozwój krytycyzmu pociągnął za sobą w szerokich masach osłabienie powagi rodzicielskiej, tem niebezpieczniejsze, że sami rodzice wahają się często co do zakresu i granic swojego autorytetu, przyczem wyższy naogół poziom wykształcenia młodego pokolenia im przedewszystkiem najbardziej imponuje. Względna łatwość zdobycia niezależności i samodzielności zarobkowej stosunkowo w młodym wieku wpływa w silnym na stopniu na wytworzenie charakterystycznej tendencyi współczesnej myśli ludzkiej — dążności do indywidualności i samookreślenia.
Dążność ta, ujęta w karby dyscypliny społecznej, oznacza dzielność, energję, uczciwość, zapał do pracy i gotowość do poświęceń, natomiast nie zrównoważona uspołecznieniem i karnością wewnętrzną, przybrać może potworne formy anarchizmu i chuligaństwa. Lecz jeśli z niebezpieczeństwem obniżenia umysłowego rozwoju młodego pokolenia walczyć możemy skutecznie umiejętnem organizowaniem sieci szkół elementarnych i uzupełniających tudzież uniwersytetów ludowych, to pamiętać należy, że sprawność techniczna i kultura ducha stanowią wartości nie równorzędne, i że wielkie dzieło uspołecznienia przyszłych pokoleń jedynie tylko na pracy wśród młodzieży i przez młodzież w swoim czasię uskutecznioną być może.
Jeden ze współczesnych pisarzy amerykańskich zrobił słuszną uwagę, że przymus zewnętrzny co do skuteczności swojej porówmać się nie da nigdy ..text pokračuje
